(binhthuan.gov.vn) Tuy Phong là một trong những huyện trọng điểm canh tác lúa của tỉnh với tổng diện tích canh tác 2.171 ha. Tuy nhiên, hiện nay người dân vẫn còn giữ phương pháp canh tác truyền thống, sử dụng một số giống lúa dễ nhiễm sâu bệnh gây hại, lượng giống gieo sạ cao, chưa áp dụng đồng bộ cơ giới hóa vào trong sản xuất nên năng suất, chất lượng chưa đạt được như mong muốn.

Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh, việc ứng dụng cơ giới hóa vào trong sản xuất nông nghiệp không chỉ giải phóng sức lao động, nâng cao năng suất trên cùng một diện tích canh tác mà còn hướng đến một nền nông nghiệp hiện đại, toàn diện và bền vững; áp dụng cơ giới hóa trong sản xuất lúa chủ yếu tập trung vào khâu làm đất, sạ bằng bình phun và thu hoạch. Bên cạnh đó, việc chú trọng phát triển vùng sản xuất lúa tập trung, nâng cao chất lượng gạo, truy xuất nguồn gốc để đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng và các tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu đang được tỉnh ta rất quan tâm.

Do đó, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã xây dựng mô hình “Trình diễn áp dụng một số giống lúa mới chất lượng cao” tại xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong nhằm giúp bà con có thêm các giống lúa mới với đặc tính vượt trội bổ sung vào cơ cấu giống lúa của địa phương. Qua khảo sát, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã lựa chọn được 09 hộ dân, với diện tích là 3,2 ha tại xã Phú Lạc; thời gian thực hiện mô hình này là từ tháng 11/2024 đến tháng 02/2025. Tiêu chuẩn là chọn ruộng chủ động được tưới tiêu; chọn hộ dân trồng lúa có suy nghĩ tích cực, chịu áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất.

Sau khi lựa chọn được các hộ dân tham gia mô hình “Trình diễn áp dụng một số giống lúa mới chất lượng cao” tại xã Phú Lạc, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức họp dân; giao nhận giống lúa (Hưng Long 555; NPV79; VN 121; Đài Thơm 8); giao nhận phân bón theo định mức cho các hộ dân; tập huấn các biện pháp kỹ thuật tiên tiến trong sản xuất lúa, kỹ thuật sản xuất lúa theo tiêu chuẩn bền vững; áp dụng ghi nhật ký điện tử, truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, Trung tâm Khuyến nông tỉnh cũng đã hướng dẫn các hộ dân áp dụng gieo sạ bằng bình phun; tưới nước ướt khô xen kẽ; giảm lượng giống, giảm phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật, giảm lượng nước tưới, giảm thất thoát sau thu hoạch và giảm phát thải khí Carbon; tăng cường sử dụng phân hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Định kỳ hàng tuần, cán bộ kỹ thuật phối hợp với địa phương kiểm tra, giám sát và hướng dẫn nông dân thực hiện theo quy trình kỹ thuật.

Mô hình canh tác giống lúa mới Đài Thơm 8 tại xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong

Các hộ dân trong mô hình “Trình diễn áp dụng một số giống lúa mới chất lượng cao” tại xã Phú Lạc đã bón phân hữu cơ, với khối lượng là 1.000 kg/ha, phân lân 22 kg/ha; giảm 10% -15% lượng phân bón hóa học. Số lần phun thuốc bảo vệ thực vật của các hộ tham gia mô hình từ 3 – 4 lần/vụ, còn ngoài mô hình từ 5 – 6 lần/vụ; tỷ lệ sâu bệnh trên lúa của các hộ trong mô hình thấp hơn so với ngoài mô hình. Tiết kiệm 50% - 60% lượng giống so với sản xuất đại trà. Có thêm 3 loại giống lúa mới đưa vào cơ cấu giống để bà con lựa chọn. Năng suất trong mô hình tăng từ 10 - 11 tạ/ha so với sản xuất đại trà. Tổng chi phí cho 1 ha lúa trong ruộng mô hình thấp hơn so với ruộng ngoài mô hình khoảng 1,6 triệu đồng. Lợi nhuận ruộng trong mô hình tăng từ 25% - 30% (từ 13 - 16 triệu/ha) so với ruộng ngoài mô hình.

Mô hình “Trình diễn áp dụng một số giống lúa mới chất lượng cao” tại xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong đã tạo được sự chuyển biến tích cực cả về nhận thức và  hành động của người nông dân, giúp họ hiểu được rằng việc lựa chọn giống lúa cho năng suất cao, chất lượng sản phẩm gạo thơm, ngon, áp dụng công nghệ cơ giới hóa đồng bộ, quy trình sản xuất an toàn, truy xuất nguồn gốc là điều kiện kiên quyết để duy trì và phát triển nền nông nghiệp hiện đại, toàn diện và bền vững. Thông qua mô hình, người dân biết cách quản lý đồng ruộng của mình, bảo vệ môi trường, từng bước hình thành vùng sản xuất tập trung, góp phần nâng cao thu nhập, ổn định đời sống. 

Trong thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đề nghị UBND huyện Tuy Phong có kế hoạch duy trì và tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất một số giống lúa mới chất lượng cao trên tại các vùng trọng điểm lúa của địa phương.

Nguyễn Phương